Luke 8

Ra vaden dia varagur ma Iesu

1Pa i vavuan namur, ma i vana vurvurbit ta ra lavur pia na pal, ma ra lavur gunan, i varvarvai, ma i kapkap ra bo na varvai ure ra varkurai kai God tadav diat; dia varagur ma ra vinun ma a ivut, 2ma ta umana vavina bula, nina i tar valagar diat kan ra umana tabaran, ma kan ra umana minait, Maria, a iangina bula Magdalene, nina ra lavurua na tabaran dia ga irop kan ia, 3ma Ioana ra taulai kai Kusa, a tultul na tabarikik kai Erodes, ma Susana, ma mangoro bula dia maramaravut diat ma kadia vuvuvung.

A tinata valavalar ure ra tena vinauma

(Mat 13:1-9; Mar 4:1-9)

4Ba ra ngala na tarai maro ta ra lavur pia na pal par dia kor tadav ia, i tatike ra vartovo valavalar dari: 5A tena vinauma i irop pa upi na vaume ra pat i ra davai; ba i vauma vanavana, ta umana dia bura tar ta ra papar a nga, ma di ruarua diat, ma ra umana beo liuliu dia en vue diat. 6Ma ta umana bula dia bura tar ta ra vat, ma ba dia gol dia makuk mulai, tago pa i pia polapolo. 7Ma ta ra umana bula dia bura tar livuan ta ra kura kait, ma ra kait i tavua varurung ma diat, ma i arung bat diat. 8Ma ta ra umana bula dia bura tar ta ra bo na pia, dia tavua ma dia vuai a marmar. Ba i tar tatike go ra lavur tinata i biti: Nina ba ra talingana upi na valongor me, boina ba na valongore.

Iesu i tata ma ra tinata valavalar pire ra tarai par

(Mat 13:10-17; Mar 4:10-12)

9Ma kana tarai na vartovo dia tir ia upi ra kukurai go ra tinata valavalar. 10Ma i tatike ta diat: Di ga tul tar avat upi avat a matoto pa ta ra lavur mangamangana i tur ivai ta ra varkurai kai God; ma tai ra lavur enana ta ra vartovo valavalar ika; upi diat a nana ma pa diat a gire, ma diat a valavalongor ma pa diat a matoto.

Iesu i tata kapa ure ra tinata valavalar ure ra tena vinauma

(Mat 13:18-23; Mar 4:13-20)

11Go ra vartovo valavalar i dari: A pat i ra davai, ia ra tinata kai God. 12Diat ta ra papar a nga, diat ba dia tar valongore, ma Satan i pot, ma i tak vue ra tinata kan ra bala i diat, upi koko diat a nurnur, ma koko da valaun diat. 13Ma nina diat ta ra vat, diat ba dia tar valongore, dia kapupi ra tinata ma ra gugu, ma pa ta okor i diat, pa dia nurnur vavuan, ta ra kilala na varilam dia bura ka. 14Ma nina i ga bura tar livuan ta ra kura kait, diat dia tar valongore, ma ba dia vana, a lavur balaguan, ma ra lavur tabarikik, ma ra lavur nilibur ra pia, dia arung bat ia, ma pa i vuai bulu. 15Ma nina ta ra bo na pia, nina diat ba dia valongore ra tinata ma ra bala i diat i boina ma i dovot bula, ma dia vatur vadekdek vake, ma dia vuai ma ra kini vamadudur.

Ra lamp na vavai ta ra la

(Mar 4:21-25)

16Pa ta na ba i tar valiting ra lamp na tuba ma ra la, ba na vung ia ta ra vavai na vava; na vung ia ta kana turtur iat, upi diat dia ruk, diat a gire ra kapana. 17Tago pa ta magit di ga ive pa da vaarike boko; ma pa ta magit di vapidik ia, ba pa da nunure boko, ma na kapa. 18Io, avat a balaure upi avat a valongor bulu; tago da tabar mule nam i vuvuvung, ma nina ba pa i vuvuvung, da tak vue tana nam ra ikilik i nuk ia ba kana.

Na i Iesu ma ra umana turana

(Mat 12:46-50; Mar 3:31-35)

19Ma nana, ma ra umana turana dia pot pirana, ma dia mama tadav ia ta ra kor. 20Ma di ve ba: Nam ma ra umana turam go dia turtur ra pia, dia nuknuk up u. 21Ma i biti ta diat: Nagu ma ra umana turagu go diat, dia valongore ra tinata kai God, ma dia torom tana.

Iesu i tigal ra vuvu ma ra ta ma i malila muka

(Mat 8:23-27; Mar 4:35-41)

22Ma ta tika na bung i koa ta ra mon, diat ma kana tarai na vartovo, ma i tatike ta diat: Dat a vana uro tai ta ra papar a tava kikil; ma dia ulai pa. 23Ba dia vanavana ma ra sel, i va mat, ma ra vuvu ta i tut ta ra tava kikil, ma ra mon i to na buka ma ra tava, ma i maravai ba diat a virua. 24Ma dia tadav ia, dia vangun ia ma dia biti tana: Tena Vartovo, Tena Vartovo, da virua! Ma ba i tavangun, i tigal ra vuvu ma ra karangap i ra tava, ma dir ngo, ma i malila muka. 25I tir diat: Akave kavava nurnur? Dia burburut uka, ma dia kaian, dia tir vargiliane diat: To ia go, i kure ra vuvu ma ra tava ma dir torom tana?

Iesu i vairop ra umana tabaran

(Mat 8:28-34; Mar 5:1-20)

26Ma dia pukai ta ra gunan kai ra Gerasene, i maravai Galilaia. 27Ba i tar irop ura ra valian, dir varkuvo ma tika na tutana ta nam ra pia na pal a umana tabaran dia ovai tana, ma papa vailik pa i ga mong ma ra mal, ma pa i ga ki tai ta pal, ta ra umana babang na minat ika. 28Ba i gire Iesu i kukukula, i bura palar pirana, ma i manga tatike: Dor dave ma u, Iesu, Natu i ra God i Ngala Muka? Iau lul vovo pa u ba koko una vakadik iau. 29Tago i tar tulue ra tabaran ba na irop kan ra tutana. Tago i ga ti ubu pa ia vailik, ma dia balabalaure bat ia, dia ga vi ia ma ra umana vinau na palariam, ma ra umana palariam na keke, ma i al kutu ra lavur vivi par, ma ra tabaran i vo pa ia uro ra pupui. 30Iesu i tir ia: To ia ra iangim? Ma i tatike ba: A Loko; tago mangoro na tabaran dia ovai tana. 31Ma dia lul ia, ba koko na tulue diat uro ta ra ngala na tung. 32Io, a ngala na kikil na boroi dia iaian ta ra luana, ma dia lul ia ba na tulue diat ba diat a ovai ta diat. Ma i tulue diat. 33Ma ra umana tabaran dia irop kan ra tutana, ma dia ovai tai ra umana boroi; ma ra umana boroi dia vila ba ta ra papar a kokopo uro ta ra tava kikil ma dia kongo par. 34Ba diat dia ga balaure diat, dia gire go, dia lop, dia varvai tana ta ra pia na pal ma ta ra gunagunan. 35Ma dia vana upi diat a gire go di tar pait ia, ma dia tadav Iesu, ma dia gire tadav ra tutana ra umana tabaran dia ga irop kan ia, i kiki, i mong, ma i minana mulai, i ki pire ra ura kau i Iesu; ma dia burut. 36Ma diat dia ga gire, dia ve diat ba di tar valagar nina ba ra umana tabaran dia ga ovai tana. 37Ma ra tarai par ta ra lavur gunagunan kai ra Gerasene dia lul ia ba na vana kan diat; tago i tup diat ra bunurut; ma i koa ta ra mon ma i talil. 38Ma ra tutana ba ra umana tabaran dia ga irop kan ia, i lul ia ba dir a varagur me; ma i tulue ke ma ra tinata dari: 39Una talil ra kubam, una varvai ta go ra umana ngala pa magit God i tar pait ia tam. Ma i vana, i varvarvai ta ra pia na pal par ure ra umana ngala na magit Iesu i tar pait ia tana.

Natu i Iairo ma ra vavina i ga bili ra mal kai Iesu

(Mat 9:18-26; Mar 5:21-43)

40Ba Iesu i talil, a kor na tarai dia vage pa ia, tago diat par dia kiki pa ia. 41Ma tika na tutana, a iangina Iairo, ra tena kukure pal na lotu, i vut, ma i va timtibum pire ra ura kau i Iesu, i lul ia ba na vana ra kubana; 42tago a vavina ik, ia kaka ra kopono natuna, a vinun ma ra ivut bar kana kilala, i vava, i to na mat. Ba i vana, a kor na tarai dia kor bat ia.

43Ma tika na vavina i ga gapgap a vinun ma ra ivu kilala, ma i tar vapar vue kana tabarikik tai ra umana tena valagar, ma di maina valagar ia, go i pot namur tana, 44ma i bili ra ngu i kana mal, ma ra vinavana na gap i ngo muka. 45Ma Iesu i titir dari: Ia nam i tar bili iau? Ba dia tar varpuai, Petero ma diat bula dia tur me, dia biti: Tena Vartovo, go ra ngala na tarai dia koakor, ma dia kor bat iu. 46Iesu i biti: Tikai i tar bili iau, tago iau nunure ba ra dekdekigu i tar vana kan iau: 47Ba ra. vavina i gire ba i tar po rikai, vut, i dadadar, i va timtibum pirana, ma i ve ta ra mata i ra tarai par ra vuna i ga bili ia tana, ma ba i tar lagar vuavuai tana. 48Ma i biti tana: Natugu, kaum nurnur i tar valagar pa u; una vana ma ra malmal.

49Ba i tata boko, tikai i vut maro ra kuba i ra tena kukure pal na lotu, i tatike: Natum i tar mat, koko una vabalaguan mule ra Tena Vartovo. 50Iesu i valongore, ma i tatike: Koko una burut, una nurnur uka ma da valaun ia mulai. 51Ba i pot ta ra pal, pa i nur pa ta tikai ba dir a ruk me, ia kaka Petero, ma Ioanes, ma Iakobo, ma ra tama i ra vavina ik, ma nana bula. 52Ma dia tangi par, dia tangie; ma i biti: Koko avat a tangi, tago pa i ti mat, i va mat ika. 53Ma dia nongone ke tago dia nunure ba i tar mat. 54Ma i vatur ra limana ma i oro dari: Vavina ik, una tut. 55Ma ra tulungeana i lilikun, ma i tut muka; ma Iesu i vartuluai upi ra ana ta magit ba na en ia. 56Tamana ma nana dir kaian tana; ma i tigal dir, ba koko dir a ve ta tikai ta go di tar pait ia.